Ile wody powinno pić dziecko?

Wstęp

Woda to podstawa życia, a w przypadku niemowląt i małych dzieci – kluczowy element prawidłowego rozwoju. Maluchy mają zupełnie inne potrzeby niż dorośli – ich organizmy w aż 75% składają się z wody, co sprawia, że odpowiednie nawodnienie jest szczególnie ważne. Wielu rodziców zastanawia się, jak właściwie dbać o gospodarkę wodną swojego dziecka, zwłaszcza w pierwszych miesiącach życia i podczas rozszerzania diety.

W artykule znajdziesz praktyczne wskazówki dotyczące zapotrzebowania na wodę w różnych etapach rozwoju dziecka, sposobów rozpoznawania odwodnienia oraz metod zachęcania maluchów do picia. Dowiesz się też, dlaczego mleko matki w pełni zaspokaja potrzeby niemowlęcia i kiedy należy wprowadzić dodatkowe płyny. To kompendium wiedzy oparte na aktualnych zaleceniach pediatrów, które pomoże Ci świadomie dbać o prawidłowe nawodnienie Twojego dziecka.

Najważniejsze fakty

• Noworodki i niemowlęta do 6. miesiąca życia nie potrzebują dodatkowej wody – w pełni zaspokaja ją mleko matki lub modyfikowane, które w około 90% składa się z wody
• Od 6. miesiąca życia należy stopniowo wprowadzać wodę źródlaną lub niskozmineralizowaną, szczególnie podczas rozszerzania diety i w upalne dni
• Dzieci mają czterokrotnie większe zapotrzebowanie na wodę w przeliczeniu na kilogram masy ciała niż dorośli – oblicza się je metodą Holidaya-Segara
• Najlepszym wyborem jest woda o zawartości składników mineralnych poniżej 500 mg/l, szczególnie z niską zawartością sodu (<20 mg/l) i fluorków (<0,7 mg/l)

Zapotrzebowanie niemowlęcia na wodę

Organizm niemowlęcia w aż 75% składa się z wody, dlatego odpowiednie nawodnienie jest kluczowe dla jego prawidłowego rozwoju. W przeciwieństwie do dorosłych, u których woda stanowi około 60-70% masy ciała, niemowlęta mają znacznie większe zapotrzebowanie na płyny w przeliczeniu na kilogram masy ciała. To aż czterokrotnie więcej niż u osoby dorosłej!

W pierwszych miesiącach życia dziecko zaspokaja swoje potrzeby wodne głównie poprzez mleko matki lub mleko modyfikowane. Jednak wraz z rozszerzaniem diety, pojawia się konieczność dodatkowego podawania wody. Warto pamiętać, że odpowiednie nawodnienie wpływa na regulację temperatury ciała, transport składników odżywczych i usuwanie toksyn.

Ilość płynów w pierwszym półroczu życia

W pierwszych sześciu miesiącach życia niemowlęta nie potrzebują dodatkowego podawania wody, ponieważ wystarczającą ilość płynów otrzymują wraz z mlekiem matki lub mieszanką mlekozastępczą. Pokarm kobiecy w około 87% składa się z wody, co całkowicie zaspokaja potrzeby młodego organizmu.

Wyjątkiem mogą być upalne dni lub sytuacje, gdy dziecko ma gorączkę. Wówczas pediatra może zalecić dodatkowe nawadnianie, ale zawsze należy to skonsultować z lekarzem. Pamiętaj, że zbyt wczesne wprowadzanie wody może zaburzyć naturalny rytm karmienia.

Woda w drugim półroczu życia

Gdy dziecko zaczyna jeść stałe pokarmy (około 6. miesiąca życia), należy stopniowo wprowadzać wodę do jego diety. W tym okresie zapotrzebowanie na płyny wynosi około 800-1000 ml na dobę, przy czym nadal znaczną część stanowi mleko matki lub modyfikowane.

Najlepszym wyborem jest woda źródlana lub niskozmineralizowana (zawartość składników mineralnych poniżej 500 mg/l). Warto od początku uczyć dziecko picia z otwartego kubeczka, co wspiera prawidłowy rozwój mięśni twarzy. Unikaj podawania wody w butelce ze smoczkiem, gdyż może to prowadzić do wad zgryzu.

Pamiętaj, że w drugim półroczu życia woda pełni nie tylko funkcję nawadniającą, ale też edukacyjną – uczy dziecko gaszenia pragnienia i obsługi kubka. Nie zmuszaj malucha do picia, ale regularnie proponuj wodę, szczególnie podczas posiłków i w upalne dni.

Poznaj subtelne sygnały miłości i odkryj, jak rozpoznać, czy zakochana kobieta darzy Cię prawdziwym uczuciem. To fascynująca podróż w głąb emocji i gestów, które mówią więcej niż słowa.

Napoje zalecane i niezalecane dla dzieci

Wybierając napoje dla dziecka, warto kierować się zasadą, że woda powinna stanowić podstawę nawadniania. Dla niemowląt najlepsza jest woda źródlana lub niskozmineralizowana, o zawartości składników mineralnych poniżej 500 mg/l. Unikaj podawania wody z niesprawdzonych źródeł, jak studnie czy ujęcia prywatne, ze względu na ryzyko zanieczyszczeń.

Po ukończeniu 1. roku życia można wprowadzić do diety:

• Mleko krowie (maksymalnie 500 ml dziennie)
• Soki owocowe 100% (do 120 ml dziennie)
• Napoje roślinne (z wyjątkiem ryżowego)

Absolutnie niezalecane dla dzieci to:

• Napoje słodzone (wody smakowe, napoje gazowane)
• Herbaty zawierające kofeinę
• Napoje energetyzujące
• Herbatki z kopru włoskiego (do 4. roku życia)

Jaką wodę wybrać dla dziecka?

Dla niemowląt i małych dzieci najbezpieczniejszym wyborem jest woda źródlana lub niskozmineralizowana. Sprawdzaj etykiety – ogólna zawartość składników mineralnych powinna być niższa niż 500 mg/l. Szczególnie zwracaj uwagę na:

Woda z kranu może być podawana po przegotowaniu, o ile mamy pewność co do jakości instalacji wodociągowej. W przypadku wątpliwości warto zainwestować w filtr lub poddać wodę badaniom laboratoryjnym.

Czego unikać w diecie niemowlaka?

W pierwszym roku życia dziecka należy całkowicie wyeliminować:

• Mleko krowie, kozie i owcze jako główny napój
• Soki owocowe (nawet 100%)
• Napoje roślinne jako zamiennik mleka
• Wszelkie napoje słodzone

Pamiętaj, że nawet niewielkie ilości nieodpowiednich napojów mogą zaburzać apetyt dziecka, prowadzić do próchnicy lub nadwagi. Najlepszą inwestycją w zdrowie malucha jest wyrobienie nawyku picia czystej wody od najmłodszych lat.

Dowiedz się, jak prawidłowo wykonać ucisnięcia klatki piersiowej u dziecka, aby w krytycznej chwili móc skutecznie pomóc. To wiedza, która może uratować życie.

Jak obliczyć zapotrzebowanie na wodę u dziecka?

Obliczenie dokładnego zapotrzebowania na wodę u dziecka nie jest trudne, jeśli znamy jego masę ciała. Najbardziej precyzyjną metodą jest obliczanie według wagi, ponieważ zapotrzebowanie zmienia się wraz z rozwojem malucha. Warto pamiętać, że podane wartości dotyczą wszystkich płynów – zarówno wody pitnej, jak i tej zawartej w mleku, zupach czy owocach.

Metoda Holidaya-Segara

Metoda Holidaya-Segara to złoty standard w pediatrii jeśli chodzi o obliczanie zapotrzebowania na płyny. Polega ona na podziale masy ciała dziecka na trzy przedziały:

„Dziecko ważące 15 kg potrzebuje: 1000 ml (pierwsze 10 kg) + 250 ml (kolejne 5 kg) = 1250 ml płynów dziennie”

Warto zapamiętać, że w przypadku gorączki, biegunki czy wymiotów zapotrzebowanie wzrasta nawet o 10-20%. W takich sytuacjach należy podawać dodatkowo 5-10 ml na każdy kilogram masy ciała po każdym luźnym stolcu lub wymiotach.

Dostosowanie do masy ciała

Praktyczne zastosowanie metody Holidaya-Segara wymaga regularnego ważenia dziecka, ponieważ zapotrzebowanie zmienia się wraz z przyrostem masy ciała. Dla ułatwienia warto zapamiętać kilka kluczowych wartości:

1. Noworodek 3 kg – 300 ml/dobę
2. Niemowlę 7 kg – 700 ml/dobę
3. Roczne dziecko 10 kg – 1000 ml/dobę
4. Przedszkolak 15 kg – 1250 ml/dobę

Pamiętaj, że nie ma potrzeby liczyć każdej mililitra wody. Ważniejsze jest obserwowanie dziecka – suchość ust, rzadsze siusianie czy ciemny mocz to sygnały, że należy zwiększyć podaż płynów. Najlepszym wskaźnikiem nawodnienia jest jasny, słomkowy kolor moczu.

Zastanawiasz się, czym jest długotrwały kaszel u dziecka bez zmian osłuchowych? Odkryj przyczyny i dowiedz się, jak długo może trwać, aby zapewnić swojemu maluchowi odpowiednią opiekę.

Woda w diecie niemowlaka podczas rozszerzania diety

Rozszerzanie diety to przełomowy moment, gdy obok mleka w jadłospisie malucha pojawiają się nowe smaki. Wiele rodziców skupia się na wyborze warzyw czy owoców, zapominając o kluczowej roli wody. Tymczasem wraz z wprowadzaniem stałych pokarmów, konieczne staje się uzupełnianie płynów. Pokarmy stałe zawierają znacznie mniej wody niż mleko matki, dlatego od 6. miesiąca życia warto zacząć proponować dziecku wodę.

Kiedy wprowadzać wodę?

Optymalny moment na wprowadzenie wody to początek rozszerzania diety, czyli około 6. miesiąca życia. Na początku dziecko może tylko próbować pić – to zupełnie normalne. Nie oczekuj, że maluch od razu wypije duże ilości. Ważne, by oswoił się z nowym smakiem i nauczył się pić z kubeczka.

Woda szczególnie przydaje się podczas posiłków – pomaga w przełykaniu i trawieniu. Pamiętaj, że w upalne dni lub podczas choroby zapotrzebowanie na płyny wzrasta. W takich sytuacjach warto częściej proponować wodę, nawet jeśli dziecko wcześniej nie wykazywało dużego zainteresowania piciem.

Rola edukacyjna picia wody

Nauka picia wody to nie tylko kwestia nawodnienia, ale też ważny element rozwoju dziecka. Picie z otwartego kubka:

1. Wspiera rozwój mięśni twarzy i jamy ustnej
2. Przygotowuje do mówienia
3. Uczy samodzielności
4. Kształtuje zdrowe nawyki na przyszłość

Unikaj podawania wody w butelkach ze smoczkiem – to może zaburzać prawidłowy rozwój zgryzu. Zamiast tego wybierz mały, lekki kubek dostosowany do małych rączek. Początkowo możesz podpierać kubek, ale pozwól dziecku eksperymentować – nawet jeśli oznacza to więcej rozlanej wody. To naturalny etap nauki nowej umiejętności.

Objawy odwodnienia u dzieci

Odwodnienie u dzieci to stan, który może rozwijać się bardzo szybko i stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia. Najczęstsze objawy to suchość w ustach, płacz bez łez, zapadnięte ciemiączko u niemowląt oraz zmniejszona ilość moczu. Uwaga! Jeśli pieluszka dziecka pozostaje sucha dłużej niż 6 godzin, to wyraźny sygnał alarmowy.

Jak rozpoznać niedobór płynów?

Pierwsze oznaki niedoboru płynów są często subtelne. Dziecko może być rozdrażnione, mieć mniej energii niż zwykle lub wykazywać mniejsze zainteresowanie zabawą. Sprawdź elastyczność skóry – jeśli po delikatnym uszczypnięciu na brzuszku nie wraca od razu do pierwotnego stanu, to może świadczyć o odwodnieniu.

Inne niepokojące sygnały to:

• Zimne dłonie i stopy
• Przyspieszony oddech
• Zaparcia (rzadsze wypróżnienia)
• Ciemnożółty lub pomarańczowy mocz

Sytuacje zwiększonego ryzyka

Istnieją okoliczności, w których ryzyko odwodnienia znacznie wzrasta. Najczęstsze z nich to gorączka, biegunka i wymioty – w takich przypadkach dziecko traci płyny znacznie szybciej niż zwykle. Upały i intensywny wysiłek fizyczny to kolejne sytuacje wymagające szczególnej uwagi.

Pamiętaj, że niemowlęta i małe dzieci odwadniają się znacznie szybciej niż dorośli. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do stanu nawodnienia dziecka, nie wahaj się skonsultować z pediatrą. Lepiej reagować zbyt wcześnie niż za późno – odwodnienie może prowadzić do poważnych powikłań, w tym zaburzeń elektrolitowych i problemów z nerkami.

Jak zachęcić dziecko do picia wody?

Nauka picia wody to proces, który wymaga cierpliwości i kreatywności. Kluczem jest stopniowe oswajanie dziecka z nowym smakiem i pokazanie, że woda może być atrakcyjna. Zacznij od małych kroków – pokazuj dziecku, że sam regularnie pijesz wodę. Dzieci uwielbiają naśladować dorosłych, więc Twój przykład to najlepsza zachęta.

Praktyczne sposoby na zachęcenie dziecka:

• Postaw kolorowy kubek z wodą w zasięgu wzroku dziecka
• Proponuj wodę regularnie, ale bez nacisku
• Chwal każdą próbę picia, nawet jeśli to tylko łyk
• Używaj słomek – wiele dzieci chętniej pije przez rurkę

Dobór odpowiedniego kubka

Wybór odpowiedniego naczynia to pół sukcesu w nauce picia. Dla najmłodszych idealne będą:

„Małe, lekkie kubki z szerokim brzegiem ułatwiające picie. Najlepiej z tworzywa bezpiecznego dla dzieci, by przetrwały niejedno upuszczenie.”

Unikaj kubków niekapków z twardymi ustnikami – mogą zaburzać rozwój zgryzu. Zamiast tego wybierz kubek z miękką słomką lub otwarty, dostosowany do wieku dziecka. Pamiętaj, że nauka picia to proces – nie zrażaj się początkowymi niepowodzeniami.

Domowe wody smakowe

Gdy dziecko niechętnie pije zwykłą wodę, domowe wody smakowe mogą być świetnym rozwiązaniem. To zdrowa alternatywa dla sklepowych napojów. Wystarczy dodać do wody:

1. Plasterki cytryny, pomarańczy lub limonki
2. Listki mięty lub melisy
3. Pokrojone truskawki lub maliny
4. Plasterki ogórka

Unikaj dodawania cukru – owoce naturalnie nadadzą wodzie delikatny smak. Możesz też wykorzystać mrożone owoce zamiast kostek lodu – to dodatkowa atrakcja dla malucha. Pamiętaj, że takie wody najlepiej przygotowywać na świeżo i podawać w przezroczystym naczyniu, aby dziecko widziało kolorowe dodatki.

Soki i inne napoje w diecie dziecka

Wielu rodziców zastanawia się, jakie napoje oprócz wody można podawać dziecku. Podstawowa zasada jest prosta – woda powinna stanowić główne źródło nawodnienia, a inne napoje traktujemy jedynie jako uzupełnienie diety. Niestety, większość gotowych soków i napojów dostępnych w sklepach zawiera zbyt dużo cukru, co może prowadzić do próchnicy i nadwagi u dzieci.

Warto pamiętać, że nawet naturalne soki owocowe, choć zawierają witaminy, dostarczają również sporej ilości fruktozy. Świeży owoc zawsze będzie lepszym wyborem niż sok, ponieważ zawiera błonnik, który spowalnia wchłanianie cukrów. Jeśli decydujemy się na soki, wybierajmy wyłącznie te 100%, bez dodatku cukru i konserwantów.

Kiedy można wprowadzić soki?

Według zaleceń specjalistów soki owocowe nie są potrzebne w diecie dziecka przed ukończeniem 1. roku życia. W pierwszym roku życia maluch otrzymuje wszystkie niezbędne składniki odżywcze z mleka matki lub modyfikowanego oraz stopniowo wprowadzanych posiłków stałych. Wprowadzanie soków zbyt wcześnie może zaburzyć apetyt dziecka i zmniejszyć spożycie bardziej wartościowych pokarmów.

Po pierwszych urodzinach można stopniowo wprowadzać niewielkie ilości soków, ale maksymalna dzienna porcja to 120 ml (pół szklanki). Ważne, by traktować sok jako element posiłku, a nie napój do gaszenia pragnienia między posiłkami. Najlepiej podawać go do śniadania czy obiadu, zawsze w kubku, nigdy w butelce ze smoczkiem.

Jak wybierać zdrowe napoje?

Wybierając napoje dla dziecka, zawsze czytaj etykiety. Unikaj produktów oznaczonych jako „nektary” czy „napóje owocowe” – często zawierają dodatek cukru i sztucznych aromatów. Prawdziwy sok powinien mieć tylko jeden składnik – np. „sok jabłkowy 100%”. Warto też zwracać uwagę na soki przecierowe, które zawierają więcej błonnika.

Dobrym pomysłem są domowe kompoty z sezonowych owoców bez dodatku cukru – można je lekko osłodzić naturalnie słodkimi owocami jak jabłka czy gruszki. Inną zdrową alternatywą są napary ziołowe i owocowe – rumianek, lipa czy owoc dzikiej róży to bezpieczne wybory dla dzieci. Pamiętaj jednak, by unikać herbat z koprem włoskim dla maluchów poniżej 4 roku życia.

Woda a karmienie piersią

Karmienie piersią to naturalny sposób żywienia niemowląt, który w pełni zaspokaja ich potrzeby hydracyjne. Pokarm kobiecy w około 90% składa się z wody, dlatego zdrowe, prawidłowo rozwijające się niemowlęta karmione na żądanie nie wymagają dodatkowego podawania płynów w pierwszych miesiącach życia. To ważna informacja dla młodych mam, które często niepotrzebnie martwią się o nawodnienie swoich dzieci.

Warto pamiętać, że skład mleka matki dynamicznie się zmienia – na początku karmienia jest bardziej wodniste, by zaspokoić pragnienie dziecka, a później staje się gęstsze i bardziej kaloryczne. Ten naturalny mechanizm doskonale reguluje potrzeby niemowlęcia, zarówno pod względem składników odżywczych, jak i płynów. Dodatkowe podawanie wody może zaburzyć ten delikatny balans.

Czy mleko matki wystarcza?

W przypadku wyłącznie karmionych piersią niemowląt mleko matki w pełni pokrywa zapotrzebowanie na płyny do około 6. miesiąca życia. Wyjątkiem mogą być szczególne sytuacje, jak bardzo upalne dni czy gorączka, ale nawet wtedy lepiej częściej przystawiać dziecko do piersi niż podawać wodę. Pokarm kobiecy nie tylko nawadnia, ale też dostarcza przeciwciał i składników odżywczych.

Badania pokazują, że dzieci karmione piersią rzadziej doświadczają problemów z nawodnieniem niż te karmione mieszanką. Wynika to z idealnie zbilansowanego składu mleka kobiecego i faktu, że niemowlęta same regulują częstotliwość i długość karmień. Nie ma potrzeby uzupełniać diety wodą, chyba że pediatra wyraźnie to zaleci z konkretnych medycznych powodów.

Łączenie wody z karmieniem

Gdy dziecko zaczyna jeść stałe pokarmy (około 6. miesiąca), warto stopniowo wprowadzać wodę do jego diety. Na początku może to być zaledwie kilka łyków podawanych łyżeczką lub z otwartego kubka podczas posiłków. Nie zastępuj jednak karmień piersią wodą – mleko matki nadal powinno być głównym źródłem płynów i składników odżywczych.

W drugim półroczu życia, gdy dieta dziecka staje się bardziej urozmaicona, woda pełni ważną rolę edukacyjną. Uczy dziecko nowej umiejętności picia i gaszenia pragnienia. Jednak nawet wtedy mleko matki pozostaje podstawowym napojem – woda służy głównie do popijania posiłków. Pamiętaj, że karmienie piersią można kontynuować tak długo, jak tego chcą mama i dziecko, nawet po ukończeniu roku.

Specjalne sytuacje – gorączka i upały

Gorączka i upały to sytuacje, gdy zapotrzebowanie dziecka na wodę znacznie wzrasta. W wysokiej temperaturze organizm traci więcej płynów przez pot, a podczas gorączki dodatkowo przez przyspieszony oddech. Nawet niewielkie odwodnienie może pogorszyć samopoczucie malucha i utrudnić walkę z infekcją. W takich momentach warto szczególnie uważnie obserwować dziecko i reagować na pierwsze oznaki pragnienia.

Nawadnianie podczas choroby

Podczas gorączki czy infekcji należy szczególnie dbać o regularne podawanie płynów. Najlepiej sprawdzi się woda, ale jeśli dziecko odmawia picia, można podać rozcieńczony sok owocowy (1 część soku na 3 części wody) lub lekko osłodzoną herbatę. Unikaj podawania dużych ilości na raz – lepiej częściej oferować małe porcje (np. po łyżeczce co kilka minut).

„Podczas choroby dziecko może potrzebować nawet o 50% więcej płynów niż zwykle. Obserwuj kolor moczu – powinien być jasnożółty, nie ciemny.”

W przypadku wymiotów podawaj płyny małymi porcjami, np. po łyżeczce co 5-10 minut. Jeśli dziecko zwymiotuje, odczekaj 15-20 minut przed kolejnym pojeniem. Warto mieć w domu specjalne doustne płyny nawadniające, które pomagają uzupełnić elektrolity.

Letnie strategie nawadniania

Latem nawadnianie powinno być bardziej intensywne i regularne. W upalne dni warto proponować wodę co godzinę, nawet jeśli dziecko nie zgłasza pragnienia. Dobrym pomysłem jest zabieranie na spacjer butelki z wodą i małego kubka – wiele dzieci chętniej pije, gdy może samodzielnie nalać sobie wodę.

Praktyczne letnie rozwiązania:

• Podawaj schłodzoną (nie zimną!) wodę w atrakcyjnych kubkach
• Proponuj wodę z dodatkiem mrożonych owoców zamiast kostek lodu
• Organizuj „przerwy na picie” podczas zabawy
• Wybieraj lekkie, przewiewne ubrania zmniejszające pocenie

Pamiętaj, że dzieci szybciej się przegrzewają niż dorośli. W upalne dni unikaj spacerów w najgorętszych godzinach (11-15), a jeśli już wychodzicie, szukajcie cienia. Obserwuj dziecko – apatia, suchość ust czy zaczerwieniona skóra mogą świadczyć o przegrzaniu i potrzebie intensywniejszego nawadniania.

Wnioski

Organizm niemowlęcia w aż 75% składa się z wody, co sprawia, że odpowiednie nawodnienie jest kluczowe dla jego prawidłowego rozwoju. W pierwszych miesiącach życia mleko matki lub modyfikowane w pełni zaspokaja potrzeby hydracyjne dziecka, ale wraz z rozszerzaniem diety konieczne staje się stopniowe wprowadzanie wody. Najlepszym wyborem jest woda źródlana lub niskozmineralizowana, która nie obciąża delikatnych nerek malucha.

Warto pamiętać, że nauka picia wody to nie tylko kwestia nawodnienia, ale też ważny element rozwoju – wspiera prawidłowy zgryz, rozwój mięśni twarzy i uczy samodzielności. W sytuacjach zwiększonego zapotrzebowania na płyny, jak upały czy choroba, należy szczególnie uważnie obserwować dziecko i regularnie proponować mu picie. Odwodnienie u niemowląt i małych dzieci postępuje znacznie szybciej niż u dorosłych, dlatego tak ważna jest szybka reakcja na pierwsze niepokojące objawy.

Najczęściej zadawane pytania

Kiedy należy zacząć podawać wodę niemowlęciu?
Wodę wprowadzamy około 6. miesiąca życia, gdy dziecko zaczyna jeść stałe pokarmy. Wcześniej mleko matki lub modyfikowane w pełni zaspokaja potrzeby nawodnienia.

Jaką wodę wybrać dla niemowlaka?
Najlepsza jest woda źródlana lub niskozmineralizowana (zawartość składników mineralnych poniżej 500 mg/l), szczególnie zwracając uwagę na niską zawartość sodu (<20 mg/l) i fluorków (<0,7 mg/l).

Ile wody powinno pić niemowlę?
W drugim półroczu życia zapotrzebowanie wynosi 800-1000 ml na dobę, przy czym większość nadal pochodzi z mleka. Wodę podajemy głównie do posiłków stałych.

Czy można podawać niemowlęciu herbatki?
W pierwszym roku życia należy unikać herbatek, szczególnie z koprem włoskim. Po 12. miesiącu można wprowadzić delikatne herbaty ziołowe (rumianek, lipa) bez dodatku cukru.

Jak rozpoznać odwodnienie u dziecka?
Niepokojące objawy to: suchość ust, płacz bez łez, zapadnięte ciemiączko, rzadsze siusianie (sucha pielucha ponad 6 godzin) oraz ciemny mocz. W takich sytuacjach należy skonsultować się z pediatrą.